Mặt Trời trải qua chu kỳ hoạt động 11 năm, đạt đỉnh trong giai đoạn gọi là cực đại Mặt Trời, gần đây nhất xảy ra vào cuối năm 2024. Theo New Scientist, trong giai đoạn này, các vụ phun trào từ Mặt Trời tăng lên, có thể tạo ra các cơn bão địa từ làm nóng khí quyển Trái Đất, khiến nó phình ra và tăng lực cản lên vệ tinh.

Nhà nghiên cứu Denny Oliveira tại Trung tâm bay vũ trụ Goddard của NASA ở Maryland và đồng nghiệp đang tìm hiểu hiện tượng này ảnh hưởng như thế nào tới vệ tinh Starlink. "Chúng tôi nhận thấy khi có bão địa từ, vệ tinh rơi trở lại khí quyển nhanh hơn so với dự kiến khi không có hoạt động Mặt Trời", Oliveira nói. Trong giai đoạn cực đại Mặt Trời, tuổi thọ của một vệ tinh có thể giảm tới 10 ngày.

Một số vệ tinh Starlink được hạ thấp có chủ đích khi hết tuổi thọ trong khi những vệ tinh khác rơi tự nhiên dưới tác động của lực cản không khí khi gặp trục trặc. Oliveira phát hiện trong sự kiện địa từ nghiêm trọng nhất gần đây, 37 vệ tinh Starlink bay ở độ cao gần 300 km rơi trở lại khí quyển sau khoảng 5 ngày thay vì hơn 15 ngày.

Nhà nghiên cứu Sean Elvidge tại Đại học Birmingham, Anh, cho biết hiệu ứng này có thể có lợi cho nhà vận hành vệ tinh như SpaceX thông qua loại bỏ nhanh chóng vệ tinh chết khỏi quỹ đạo, tránh gây nguy hiểm cho vệ tinh khác. Tuy nhiên, nó có thể hạn chế khả năng vận hành các vệ tinh ở quỹ đạo dưới 400 km, quỹ đạo rất thấp của Trái Đất.

Theo Oliveira, có khả năng hiện tượng hồi quyển nhanh hơn sẽ khiến vệ tinh ít cháy rụi hoàn toàn cháy rụi trong khí quyển Trái Đất hơn. Tháng 8/2024, một mảnh vỡ nặng 2,5 kg của vệ tinh Starlink được tìm thấy ở trang trại tại Saskatchewan, Canada, trường hợp duy nhất được biết đến của bất kỳ mảnh nào của vệ tinh Starlink sống sót qua tái nhập theo SpaceX. Giới chuyên gia lo ngại nhiều mảnh vỡ vệ tinh có thể rơi xuống mặt đất ở nơi khác.

Hiện nay, tác động trở nên rõ ràng do sự bùng nổ phóng vệ tinh, đặc biệt từ SpaceX. Có hơn 7.000 vệ tinh Starlink quay quanh Trái Đất, cung cấp dịch vụ Internet không gian trên mặt đất. Các vệ tinh mới liên tục được thêm vào chòm, những buổi phóng diễn ra gần như hàng tuần. SpaceX lên kế hoạch sở hữu hơn 30.000 vệ tinh quay trên quỹ đạo trong tương lai.

Nhưng có vài vệ tinh rơi trở lại khí quyển mỗi tuần và chòm Starlink liên tục được bổ sung. "Đây là lần đầu tiên trong lịch sử có nhiều vệ tinh hồi quyển cùng lúc như vậy", Oliveira nói. Từ năm 2020 đến 2024, 523 vệ tinh Starlink rơi trở lại khí quyển và cháy rụi hoàn toàn. Oliveira dự đoán trong vài năm tới, vệ tinh sẽ rơi hàng ngày.

Theo: vnexpress.net