Video: 14Israel_tấn_công_phủ_đầu_Iran_Nguy_cơ_chiến_tranh_toàn_diện.mp4

Chuyện gì đã xảy ra ở Iran?

Không chỉ gây thiệt hại về hạ tầng, các cuộc không kích của Israel còn khiến một số tướng cấp cao và nhà khoa học hàng đầu của Iran thiệt mạng. Ngay lập tức, Iran đã bắt đầu trả đũa Israel. Các đòn tấn công “ăn miếng trả miếng” giữa Israel và Iran đang làm dấy lên lo ngại rằng cuộc xung đột âm ỉ từ lâu giữa hai quốc gia sở hữu lực lượng quân sự hùng mạnh nhất Trung Đông có thể leo thang thành một cuộc chiến tranh toàn diện.

Theo Lực lượng Phòng vệ Israel, Israel đã sử dụng 200 máy bay chiến đấu, thả hơn 330 “loại đạn dược khác nhau” và tấn công hơn 100 mục tiêu trên khắp Iran. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố đây là “thời khắc quyết định trong lịch sử Israel” và nhấn mạnh chiến dịch sẽ kéo dài trong nhiều ngày.

Trong khi đó, theo bốn quan chức cấp cao của Iran, Israel đã tấn công ít nhất 6 căn cứ quân sự xung quanh Thủ đô Tehran, nhà ở tại hai khu phức hợp an ninh cao dành cho các chỉ huy quân sự và nhiều tòa nhà dân cư xung quanh Thủ đô Tehran. Truyền thông Nhà nước Iran đưa tin về các vụ nổ trên khắp Tehran, khói và lửa bốc lên từ các tòa nhà. Sân bay Imam Khomeini tại Tehran thông báo đình chỉ toàn bộ các chuyến bay đi và đến, sau các cuộc không kích của Israel. Người dân các thành phố Isfahan, Arak và Kermanshah của Iran, nơi có các khu phức hợp quân sự và công nghiệp, cũng báo cáo rằng họ nghe thấy tiếng nổ.

Đáng chú ý, báo cáo cũng cho thấy có vụ nổ lớn với khói đen bốc lên dày đặc tại cơ sở hạt nhân Natanz ở tỉnh Isfahan, nơi đặt cơ sở làm giàu uranium quan trọng của Iran. Theo giới chức Israel, mục tiêu của chiến dịch là phá hủy chương trình hạt nhân và năng lực tên lửa đạn đạo của Iran.

Cuộc tấn công chớp nhoáng và trên diện rộng của Israel đã gây ra sự rối loạn trong hệ thống quân sự và hạt nhân của Iran. Đến nay, một số chỉ huy cấp cao của Iran đã được xác nhận thiệt mạng trong các cuộc không kích. Trong đó có Tướng Hossein Salami - Tổng Tư lệnh đầy quyền lực của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran; Thiếu tướng Mohammad Bagheri - Tổng Tham mưu trưởng Lực lượng Vũ trang Iran, và cựu Giám đốc An ninh quốc gia Iran Ali Shamkhani. Ngoài ra, sáu nhà khoa học hạt nhân của Iran cũng đã thiệt mạng.

Theo giới quan sát, chiến dịch không kích mới nhất cho thấy khả năng của Israel trong việc xâm nhập sâu và phá hủy các trung tâm trọng yếu của đối thủ. Axios dẫn lời một quan chức cấp cao của Israel cho biết, bên cạnh các cuộc không kích mở rộng, cơ quan tình báo Mossad của Israel đã chỉ đạo một loạt các hoạt động phá hoại bí mật bên trong Iran nhằm mục đích phá hoại các địa điểm tên lửa chiến lược của Iran và khả năng phòng không của nước này. Ngoài các tướng lĩnh cấp cao và nhà khoa học hạt nhân Iran, theo hãng thông tấn IRNA, ít nhất một chục dân thường cũng đã thiệt mạng trong các cuộc không kích ở Tehran.

Vì sao Israel tấn công Iran?

Các cơ quan tình báo Mỹ từ tháng 2/2025 đã cảnh báo rằng Israel nhiều khả năng sẽ tiến hành các cuộc tấn công nhằm vào các cơ sở hạt nhân chủ chốt của Iran trong năm nay. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu lâu nay vẫn thúc đẩy lựa chọn quân sự để ngăn chặn chương trình hạt nhân của Iran. Trong chiến dịch không kích mang tên “Sư tử trỗi dậy” lần này, theo giới quan sát, mục tiêu công khai của Israel là nhằm phá hủy chương trình hạt nhân và năng lực tên lửa đạn đạo của Tehran. Tuy nhiên, động cơ sâu xa hơn bắt nguồn từ cảm nhận lâu dài của Israel về một mối đe dọa hiện hữu, với thời gian hành động đang dần ngắn lại.

Giới chuyên gia cho biết, cuộc đối đầu giữa Israel và Iran đã kéo dài hàng thập kỷ. Israel coi chương trình hạt nhân của Iran là “mối đe dọa sống còn”, trong khi Iran xem Israel là “công cụ” của Mỹ nhằm kiềm chế ảnh hưởng của Tehran trong khu vực.

Từ năm 2024, căng thẳng đã leo thang đáng kể. Ngày 1/10/2024, Iran phóng khoảng 200 tên lửa đạn đạo vào Israel để trả đũa các vụ ám sát lãnh đạo Hezbollah và Hamas, hai lực lượng được Tehran hậu thuẫn, trong khi Israel đáp trả bằng các cuộc không kích vào các mục tiêu quân sự ở Iran ngày 26/10/2024, đánh dấu lần đầu tiên hai nước công khai tấn công lãnh thổ nhau trên quy mô lớn.

Tình hình trở nên nghiêm trọng hơn vào đầu 2025. Báo cáo của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) hồi tháng 5 cho biết Iran đã làm giàu 408,6 kg uranium ở độ tinh khiết 60%, chỉ cách mức cần thiết để chế tạo vũ khí hạt nhân một bước nhỏ. Điều này làm gia tăng áp lực lên Israel, vốn lo ngại rằng Iran có thể đạt được “ngưỡng hạt nhân” trong vài tháng tới. Đặc biệt, ngày 12/6, Hội đồng Thống đốc IAEA ra phán quyết “Iran vi phạm nghĩa vụ không phổ biến vũ khí hạt nhân”, lần đầu tiên trong 20 năm, tạo cơ sở pháp lý cho các hành động cứng rắn hơn từ quốc tế, bao gồm khả năng tấn công quân sự.

Trong khi đó, các cuộc đàm phán hạt nhân giữa Mỹ và Iran vẫn chưa mang lại kết quả cụ thể. Iran luôn khẳng định chương trình hạt nhân của nước này chỉ phục vụ mục đích hòa bình và quyền làm giàu uranium của họ là không thể thương lượng. Trong bối cảnh đó, Israel đã thông báo với Mỹ về kế hoạch tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran.

Theo giới quan sát, nguyên nhân cốt lõi thúc đẩy Israel tấn công Iran bắt nguồn từ mối lo ngại về chương trình hạt nhân của Tehran. Tuy nhiên, động lực thúc đẩy Israel hành động vào thời điểm này còn xuất phát từ việc Israel nhận thấy cơ hội chiến lược khi các lực lượng ủy nhiệm của Iran, đặc biệt là Hezbollah ở Liban, đã suy yếu sau các cuộc xung đột với Israel từ năm 2023 và thời điểm hiện tại chính là cơ hội hoàn hảo để giáng một đòn chí mạng vào chính Tehran.

Quyết định tấn công Iran không chỉ xuất phát từ lo ngại an ninh mà còn chịu ảnh hưởng từ chính trị nội bộ Israel. Thủ tướng Netanyahu, người đang đối mặt với các cuộc điều tra tham nhũng và chỉ trích về chính sách đối với Palestine, cần một chiến thắng quân sự để củng cố vị thế.

Một số nguồn tin cho rằng ông Netanyahu xem cuộc tấn công vào Iran lần này là cách để chuyển hướng sự chú ý khỏi các vấn đề trong nước và tái khẳng định hình ảnh “người bảo vệ Israel”.

Cuộc đối đầu sinh tử

Cuộc không kích phủ đầu Iran ngày 13/6 của Israel không chỉ là bước leo thang quân sự, mà còn là một bước ngoặt địa chiến lược. Lần đầu tiên trong nhiều năm, hai cường quốc quân sự hàng đầu Trung Đông đã chính thức bước vào xung đột trực tiếp có thể biến thành đối đầu sinh tử. Trong phản ứng đầu tiên, ngày 13/6, Iran đã phóng hơn 100 máy bay không người lái sang lãnh thổ Israel.

Với tổn thất lớn trong vụ không kích ngày 13/6, giới quan sát nhận định, Iran nhiều khả năng sẽ không chỉ đáp trả mang tính biểu tượng, mà có thể khởi động một chiến dịch tấn công quy mô lớn, khiến hệ thống phòng thủ Vòm Sắt của Israel bị quá tải. Phản ứng của Iran được dự đoán sẽ vô cùng dữ dội và nhiều chiều hướng.

Tấn công tên lửa vào Israel

Theo giới quan sát, khả năng trả đũa của Iran đối với Israel phần lớn phụ thuộc vào lực lượng tên lửa đạn đạo của nước này. Theo Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế, Lực lượng Không gian Vũ trụ của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo có hơn 100 bệ phóng tên lửa đạn đạo tầm trung có thể phóng các tên lửa có tầm bắn hơn 1.000 km, đủ để tấn công Israel. Tên lửa đạn đạo được phóng từ Iran có thể đến Israel trong khoảng 15 phút. Trong trường hợp Iran phóng tên lửa trả đũa Israel, đây được cho là dấu hiệu về một cuộc đối đầu quân sự trực tiếp giữa hai quốc gia và khu vực Trung Đông có nguy cơ bùng nổ một cuộc chiến toàn diện, với sự tham gia trực tiếp của các cường quốc khu vực và quốc tế.

Chiến tranh ủy nhiệm

Theo đó, Iran có thể kích hoạt các đồng minh khu vực như Hezbollah (ở Liban), Hashd al-Shaabi (ở Iraq), lực lượng dân quân thân Iran ở Syria và Houthi (ở Yemen). Những nhóm này đều có năng lực tên lửa và UAV mạnh mẽ, sẵn sàng tấn công Israel từ nhiều hướng.

Tấn công vào lợi ích và lực lượng Mỹ

Dù Mỹ không tham gia cuộc tấn công, nhưng với khoảng 40.000 binh sĩ đóng tại Trung Đông, bao gồm ở Iraq, Syria, Qatar và Bahrain, các căn cứ Mỹ có thể trở thành mục tiêu nếu Iran muốn mở rộng xung đột hoặc gửi tín hiệu răn đe tới Washington.

Tấn công mạng và hải trình

Iran có thể mở các đợt tấn công mạng vào cơ sở hạ tầng của Israel, hoặc làm gián đoạn vận chuyển dầu qua eo biển Hormuz - điểm nghẽn chiến lược của thị trường năng lượng toàn cầu.

Các chuyên gia an ninh đánh giá, quy mô phản công lần này của Iran có thể “lớn hơn rất nhiều” so với các đợt đáp trả trước, đặc biệt khi Israel đã ám sát một trong những nhân vật quân sự quyền lực nhất của Iran. Đây không còn là xung đột cục bộ, mà có thể trở thành cuộc đối đầu sinh tử.

Trong một tuyên bố được công bố trên truyền hình, lãnh tụ tối cao Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei cho biết Israel sẽ phải nhận “hình phạt nghiêm khắc” sau một cuộc tấn công nhằm vào chương trình hạt nhân của Iran.

Trước nguy cơ về một cuộc tấn công tại khu vực, đầu tuần này Mỹ đã ra lệnh cho những nhân sự không cần thiết rời khỏi các địa điểm trên khắp Trung Đông.

Trong khi đó, nhằm đối phó với một cuộc tấn công đáp trả của Iran, Israel đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp đặc biệt trên toàn đất nước. Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) cảnh báo một cuộc tấn công tên lửa quy mô lớn từ Iran có thể xảy ra sớm. Các đơn vị phòng không của Israel được đặt trong tình trạng báo động cao. Israel cũng đã triệu tập hàng chục nghìn binh lính để chuẩn bị cho những gì sắp tới. Các bệnh viện ở Israel đã chuẩn bị để hoạt động tại các cơ sở ngầm dưới lòng đất, còn người dân Israel ở Tel Aviv đã đổ xô đến các siêu thị địa phương để tích trữ lương thực sau khi có cảnh báo trên toàn quốc về một cuộc tấn công sắp xảy ra.

Phản ứng sau các cuộc không kích của Israel vào Iran, một số nước lên tiếng báo động trong khi những nước khác chỉ trích động thái này. Bộ Ngoại giao Ả Rập Xê Út “lên án mạnh mẽ”, nói rằng “hành động xâm lược trắng trợn của Israel” làm suy yếu “chủ quyền và an ninh của Iran và cấu thành hành vi vi phạm rõ ràng luật pháp và chuẩn mực quốc tế”. Trung Quốc, Australia, New Zealand và một số quốc gia khác cũng đã lên án vụ tấn công phủ đầu của Israel.

Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres cũng lên án hành động leo thang quân sự ở Trung Đông, nêu bật những lo ngại về các cuộc tấn công của Israel vào các địa điểm hạt nhân của Iran trong bối cảnh các cuộc đàm phán hạt nhân giữa Mỹ và Iran đang diễn ra, đồng thời kêu gọi kiềm chế để ngăn chặn xung đột lan rộng tại khu vực.

Các nhà phân tích và chuyên gia từ lâu đã cảnh báo các cuộc tấn công của Israel vào năng lực hạt nhân của Iran có thể gây ra sự trả đũa mạnh mẽ từ Iran và đe dọa đẩy khu vực này vào một cuộc chiến tranh toàn diện. Và trong trường hợp Israel và Iran vướng vào một cuộc xung đột rộng lớn hơn, điều này có nguy cơ kéo Mỹ vào cuộc chiến, bởi vì Mỹ từ lâu đã là đồng minh thân cận nhất và là nhà cung cấp vũ khí lớn nhất của Israel. Liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran, hành động của Iran có thể đẩy các cuộc đàm phán đang diễn ra giữa Mỹ và Iran vào ngõ cụt. Vì Iran sẽ khó có thể lùi bước trong việc phản đối phi hạt nhân hóa hoàn toàn, bởi năng lượng hạt nhân phi vũ khí hóa vốn được coi là đặc quyền quốc gia.

Theo: hanoionline.vn