Trong những năm qua, Hưng Hà luôn xác định vụ đông là vụ sản xuất hàng hoá chủ lực để nâng cao giá trị trên đơn vị diện tích canh tác và điều này đã trở thành thực tế. Hàng năm, diện tích cây vụ đông được mở rộng tối đa, chiếm trên 66% diện tích canh tác; các giống cây năng suất, giá trị cao được nông dân đưa vào gieo trồng cho thu nhập cao hơn nhiều so với cấy lúa...Chính vì vậy mà Hưng Hà luôn là huyện dẫn đầu tỉnh về diện tích gieo trồng, cũng như giá trị sản xuất vụ đông đem lại. Tuy nhiên, vụ đông năm nay Hưng Hà đang phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc mở rộng diện tích, nếu không có giải pháp đúng, trúng, kịp thời sẽ làm giảm tốc độ tăng trưởng của ngành nông nghiệp.

Hiện nay, toàn bộ diện tích lúa mùa ở Hưng Hà đã trỗ xong, một số diện tích đã vào mẩy, cá biệt có nơi đã cho thu hoạch. Đây là tín hiệu vui, bởi trước đó có những khó khăn ngay ở đầu vụ, lúa mùa cấy chậm hơn so với mọi năm 15 – 20 ngày. Tuy nhiên nhờ có nhiều giải pháp khắc phục nên lúa mùa sinh trưởng, phát triển tốt, thời gian thu hoạch chỉ chậm so với năm trước 6 – 10 ngày.

Mặc dù vậy, cây trồng vụ đông đòi hỏi rất khắt khe về thời gian, nếu không được gieo trồng đúng thời gian quy định thì năng suất, sản lượng sẽ bị giảm, có khi mất trắng. Trong khi đó, thế mạnh của Hưng Hà là cây vụ đông ưa ấm, nhất là cây đậu tương luôn chiếm gần 50% diện tích gieo trồng. Do đó, lúa mùa thu hoạch chậm ngày nào thì thách thức đặt ra cho nơi đây nặng nề thêm ngày đó.

Ông Bùi Ngọc Hùng, Trưởng phòng Nông nghiệp & PTNT Hưng Hà cho biết: Cuối tháng 9, có khoảng 500 – 700 ha lúa được thu hoạch, diện tích còn lại sẽ tập trung thu hoạch rộ từ ngày 7 – 10/10; nhìn chung so với năm trước những diện tích để làm cây vụ đông sẽ chậm hơn 5 – 6 ngày; như vậy diện tích gieo trồng đậu tương sẽ bị chậm lại và điều này cũng rất lo ngại, dễ bị ngập úng ở đầu vụ, đồng thời làm giảm tỷ lệ nảy mẩm của cây, khi thu hoạch muộn nếu gặp mưa phùn thì chất lượng sản phẩm giảm...Trong khi đó, lịch thời vụ đặt ra cho các giống đậu tương như DT12, DT99, AK03, thời vụ kết thức trước ngày 15/10, riêng giống DT84 phải xong trước ngày 7/10; đối với các loại ngô phải đưa bầu ra ruộng từ 10 – 12/10...Như vậy, thời gian giữa thu hoạch lúa mùa và làm đất gieo trồng cây vụ đông là rất gấp gáp, trong khi đó thời tiết trong giai đoạn này hay có mưa lớn càng gây khó khăn hơn cho các yêu cầu đặt ra.

Trước những thách thức trên, Hưng Hà đã chủ động đề ra các giải pháp tháo gỡ khó khăn, các loại cây trồng vẫn được bố trí tối đa trên diện tích đất hai lúa. Theo kế hoạch, toàn huyện phấn đấu gieo trồng 8.314 ha cây vụ đông, chiếm trên 67% diện tích canh tác. Các loại cây trồng được bố trí gồm: 3000 ha đậu tương trở lên; ngô 1.800 ha; khoai tây 500 ha; khoai lang 800 ha; rau, củ, quả trên 2000 ha. Giải pháp đầu tiên đã thể hiện khá rõ ngay từ khi Hưng Hà xây dựng cơ cấu cây trồng, như giảm diện tích đậu tương so với mọi năm trên 1 nghìn ha và thay thế vào là các giống khoai và rau màu. Trong chỉ đạo, đã quán triệt chặt chẽ các địa phương tập trung cao sự lãnh đạo, chỉ đạo, chuyển đổi mạnh mẽ cơ cấu giống cây trồng, các biện pháp kỹ thuật thâm canh.

Do đặc thù của vụ đông năm nay, nên một số cây trồng ưa ấm được áp dụng theo phương pháp làm bầu, hạn chế gieo hạt trực tiếp, đồng thời mở rộng diện tích cây ưa lạnh. Cụ thể, đậu tương áp dụng rộng rãi phương pháp gieo vãi bằng giống DT12, DT99...; các giống ngô nếp ngắn ngày được gieo vào bầu trước khi đưa ra ruộng, như Nếp lai, LVN2, MX10, MX8; một số loại bí trồng vào bầu to, sau đó gặt lúa theo hàng để đặt ra ruộng; mở rộng diện tích trồng khoai tây Hà Lan, Trung Quốc và khoai lang. Ông Bùi Ngọc Hùng cho biết thêm, đối với cây đậu tương gieo chậm hơn vụ trước 4-5 ngày, nhưng nếu nông dân thực hiện tốt các biện pháp kỹ thuật và hệ thống thuỷ lợi bảo đảm tưới tiêu hợp lý sẽ đẩy nhanh được sự phát triển của cây, do đó không lo bị giảm năng suất.

Hồng An là một trong những xã có phong trào làm cây vụ đông mạnh nhất huyện, đến thời điểm này HTX đã có những giải pháp hợp lý để không bị ảnh hưởng tới tiến độ mùa vụ và năng suất, chất lượng cây trồng. Ông Trần Đình Lân, Chủ nhiệm HTXDVNN Hồng An cho biết: So với mọi năm, vụ đông này chậm hơn 5 ngày, nhưng HTX đã bố trí cơ cấu cây trồng hợp lý, bảo đảm trên 95% diện tích được phủ kín cây vụ đông; đến ngày 25/9 có trên 30 ha lúa mùa được gặt, diện tích này trồng các loại cây rau màu sớm như cải ngọt, cà chua sớm, su hào Nhật...; diện tích lúa mùa còn lại thu hoạch rộ từ ngày 5 – 10/9, trước đây diện tích này được bố trí trồng trên 170 ha đậu tương, nhưng năm nay giảm xuống còn 60 ha, thay vào đó là tăng diện tích trồng khoai tây lên 70 ha (vụ trước 20 ha)...Cùng với những giải pháp trên, Hưng Hà đã có cơ chế chính sách hỗ trợ một số giống cây ưa lạnh như hỗ trợ 100% tiền mua 20 tấn dây giống khoai lang Hoàng Long cho các xã, thị trấn và 200 kg hạt giống ngô nếp MX10 cho 13 xã...

Huyện đã giao chỉ tiêu cụ thể cho từng xã, thị trấn, đồng thời thành lập các đoàn công tác tăng cường chỉ đạo cùng cơ sở. Theo đó, Thường trực Huyện uỷ đã phân công cho các đồng chí Uỷ viên Ban thường vụ Huyện uỷ phụ trách cụm, Huyện uỷ viên phụ trách xã, thị trấn duyệt kế hoạch và tháo gỡ khó khăn cho các cơ sở. Ngoài ra, các phòng, ban, đoàn thể cũng được giao chỉ tiêu mượn, thuê đất để gieo trồng cây vụ đông và phát động rộng rãi phong trào thi đua tới từng hội viên, đoàn viên tích cực tham gia sản xuất vụ đông.

                                                                                                                        Nguyên Bình