Khác biệt lớn về tiêu chuẩn an toàn của 2 loại dầu ăn

Theo Cục An toàn thực phẩm – Bộ Y tế, hành vi "hô biến" dầu thực vật dùng cho chăn nuôi thành dầu ăn tiêu dùng vi phạm nghiêm trọng tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.

Thạc sĩ, bác sĩ Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam cho biết, dầu ăn chăn nuôi là các loại dầu thực vật từ cây trồng như dầu đậu nành, dầu cải, dầu cọ, dầu hướng dương, dầu oliu,… được dùng để trộn vào thức ăn cho vật nuôi (các loại gia súc, gia cầm như lợn và gà,…) nhằm cung cấp năng lượng.

"Dầu ăn chăn nuôi mang lại nhiều lợi ích cho gia súc, gia cầm như: Tăng năng lượng trong khẩu phần; cải thiện tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng (chất béo không bão hoà trong dầu thực vật giúp gia cầm cải thiện hệ tiêu hoá, tăng hấp thu các vitamin tan trong dầu (A, D, E, K) và các chất dinh dưỡng khác); nâng cao tăng trưởng và hiệu suất thu hoạch; cải thiện sức khỏe, khả năng miễn dịch và giảm nguy cơ mắc bệnh; tăng chất lượng trứng/thịt/sữa...", bác sĩ Nguyệt chia sẻ.

Tuy nhiên, các loại dầu này thường là ép thô, mới ép, chưa qua tinh chế, quy trình xử lý đơn giản chỉ đáp ứng tiêu chuẩn dành cho thức ăn chăn nuôi. Do đó những loại dầu này không đạt tiêu chuẩn để sử dụng cho con người cả về chất lượng, giá trị dinh dưỡng, an toàn vệ sinh thực phẩm.

Theo Viện Y học ứng dụng Việt Nam, dầu thực vật dùng trong chăn nuôi và dầu thực vật dùng để chế biến thực phẩm cho người tuy có cùng nguồn gốc (đậu nành, hướng dương, cải, cọ, hạt lanh, oliu,…) nhưng có sự khác biệt lớn về mục đích, chất lượng, quy trình xử lý và tiêu chuẩn an toàn.

Về nguồn nguyên liệu: Dầu dùng để chế biến cho người phải được ép từ hạt, quả sạch, đạt tiêu chuẩn (không mốc, hỏng, không chứa độc tố), trong khi đó tiêu chuẩn ép hạt cho động vật thấp hơn nhiều, thường là dùng hạt, quả không đạt tiêu chuẩn.

Về tiêu chuẩn an toàn: Dầu ăn cho người phải tuân thủ các quy định nghiêm ngặt của Codex Alimentarius về hàm lượng tạp chất, kim loại nặng và vi khuẩn. Trong khi đó, dầu chăn nuôi chỉ cần đáp ứng tiêu chuẩn thức ăn chăn nuôi, ít khắt khe hơn.

Về quy trình chế biến: Dầu ăn cho người được tinh chế qua các bước khử tạp chất, khử mùi và khử màu, bảo đảm loại bỏ axit béo tự do, peroxide và kim loại nặng. Dầu chăn nuôi thường chỉ ép thô, chứa hàm lượng peroxide, kim loại nặng, tạp chất, hoá chất, chất phụ gia cao hơn và không bảo đảm vệ sinh.

Nguy cơ cho sức khỏe từ việc sử dụng dầu ăn chăn nuôi

Theo chuyên gia của Viện Y học ứng dụng Việt Nam, việc sử dụng dầu chăn nuôi có thể dẫn đến một số tác hại cho sức khoẻ con người khi sử dụng.

Theo đó, với hàm lượng peroxide cao, sẽ hình thành các gốc tự do làm tăng stress oxy hoá cho cơ thể, tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư, tim mạch, viêm mạn tính, tổn thương gan và thận,...

Các kim loại nặng trong dầu chăn nuôi như chì, cadium,... gây độc cho cơ thể, đặc biệt là gan, thận.

Các hoá chất, phụ gia, nấm mốc, vi khuẩn,... không được phép có trong dầu ăn cho người có thể gây rối loạn tiêu hoá, ngộ độc, giảm hấp thu chất dinh dưỡng, suy yếu đường ruột và ảnh hưởng đến sức khoẻ.

Trong quá trình chế biến nếu đun đi đun lại nhiều lần có thể khiến dầu bị oxy hoá và sinh ra các chất độc hại như peroxide, chất béo chuyển hoá, gốc tự do,... làm tăng nguy cơ ung thư, bệnh tim mạch, bệnh mạn tính.

Bác sĩ Nguyệt khuyến cáo, dầu thực vật là nguồn cung cấp năng lượng chất lượng cao cho vật nuôi, giúp cải thiện hiệu suất tăng trưởng và sản lượng thịt/trứng. Khi được sử dụng đúng cách, đây là giải pháp hiệu quả và kinh tế trong chăn nuôi gia súc và gia cầm.

Tuy nhiên, do tiêu chuẩn và quy trình sản xuất không đạt chất lượng so với khi sản xuất dầu thực vật cho con người nên trong dầu chăn nuôi thường chứa những hoá chất độc hại, tăng nguy cơ mắc bệnh cho con người. Do đó, tuyệt đối không được dùng dầu chăn nuôi để chế biến thức ăn cho người để tránh những tác hại đối với sức khoẻ.

Theo: nhandan.vn